PUBLIUS PACTUMEIUS CLEMENS I PUBLICZNA DZIAŁALNOŚĆ JURYSTÓW RZYMSKICH

Marek Kuryłowicz

Pubblicato il: 2023-10-05

V. 23 N. 3 (2023)

PUBLIUS PACTUMEIUS CLEMENS I PUBLICZNA DZIAŁALNOŚĆ JURYSTÓW RZYMSKICH

Marek Kuryłowicz

Abstract

Publiusz Pactumeius Clemens został wymieniony jako autor i prawnik jedynie przez klasycznego jurystę Sextusa Pomponiusza w D. 40,7,21,1. Inne jego dzieła nie są znane. Dopiero odnalezienie kamiennej tablicy w afrykańskim mieście Cirta z obszerną inskrypcją CIL VIII 7059 pozwoliło poznać liczne publiczne funkcje, jakie sprawował Pactumeius Clemens w administracji państwowej za panowania cesarzy Hadriana i Antoninusa Piusa, z zaznaczeniem pod koniec, że był on także aktywny jako iuris consultus Dało to asumpt do głębszych rozważań, jakie było zaangażowanie jurystów w okresie pryncypatu w działalność publiczną i funkcje w administracji państwowej. W tym kontekście można też spojrzeć na zagadnienia aktywności rzymskiej jurysprudencji jako „duchowego sportu arystokracji”, „genialną intuicję” jurystów, dostępność prawników dla wszystkich potrzebujących pomocy prawnej oraz kwestię odpłatności za usługi prawnicze, w szczególności na tle aktywności jurystów w administracji państwowej. W tej sytuacji ujawnia się praktyczne znaczenie jurystów niższych kategorii, widocznych w tekstach epigraficznych. W całości wydaje się celowe podjęcie studiów nad wyodrębnieniem w całej jurysprudencji grupy jurystów, zaangażowanych w działalność publiczną, w odróżnieniu od tych, którzy zajmowali się wyłącznie pracą opiniodawczą, naukową i dydaktyczną.

Scarica file

PDF (Język Polski)

Regole di citazione

Kuryłowicz, M. (2023). PUBLIUS PACTUMEIUS CLEMENS I PUBLICZNA DZIAŁALNOŚĆ JURYSTÓW RZYMSKICH. Zeszyty Prawnicze, 23(3), 5–25. Recuperato da https://www.czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/zp/article/view/13242

##plugins.themes.libcom.share##

Riferimenti bibliografici

Alföldi G., Konsulat und Senatorenstand unter der Antoninen, Prosopographische Untersuchungen zur senatorischen Führungsschicht, Bonn 1977.
Google Scholar

Amielańczyk K., Udział jurystów klasycznych w administracji rzymskiego wymiaru sprawiedliwości: upadek czy wzrost znaczenia rzymskiej jurysprudencji?, «Gdańskie Studia Prawnicze» 28/2012, s. 25-37.
Google Scholar

Birt Th., Das antike Buchwesen in seinem Verhältniss zur Litteratur, Berlin 1882.
Google Scholar

Brodecki Z., Kowalczyk B., Podstawowe wartości jurysprudencji rzymskiej, «Gdańskie Studia Prawnicze» 35/2016, s. 101-117.
Google Scholar

Bund E., Salvius Julianus, Leben und Werk, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, «ANRW» 15.2/1976, s. 408-454.
Google Scholar

Champlin E., Fronto and Antonine Rome, Cambridge 1980.
Google Scholar

Der Neue Pauly – Enzyklopädie der Antike, Stuttgart-Weimar 9/2000.
Google Scholar

Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Prawo rzymskie U podstaw prawa prywatnego3, Warszawa 2018.
Google Scholar

Dębiński A., Jońca M., Leraczyk I., Łuka A. (red.), Pliniusz Młodszy Korespondencja z cesarzem Trajanem Komentarz, Lublin 2017.
Google Scholar

Dydyński T., Historya źródeł prawa rzymskiego, Warszawa 1904.
Google Scholar

Eck W., Die ‘ fasti consulares’ der Regierungszeit des Antoninus Pius Eine Bestandsaufnahme seit Géza Alföldys ‘konsulat und senatorenstand’, [w:] Studia ‘Epigraphica in memoriam’ Géza Alföldy, red. W. Eck, B. Fehér, P. Kovács, Bonn 2013, s. 69-90.
Google Scholar

Eck W., Jahres- und Provinzialfasten der senatorischen Statthalter von 69/70 bis 138/139, «Chiron» 13/1983, s. 211-237.
Google Scholar

Fündling J., Sternstunden der Jurisprudenz? Personen in Hadrians ‘consilium’ und die Zwänge der Chronologie, [w:] ‘Historiae Augustae Colloquium Bambergense’ 2005, red. G. Bonamente, H. Brandt, Bari 2007, s. 212-225.
Google Scholar

Giaro T., Uber methodologische Werkkmittel der Romanistik, «ZSS» 105/1988, s. 247-248.
Google Scholar

Hanslik R., Pactumeius 4 (Fronto), «RE» 18.2/1942, col. 2155.
Google Scholar

Hanslik R., Pactumeius 6 (Rufus), «RE» 18.2/1942, col. 2156.
Google Scholar

Kaser M., Das römische Privatrecht2, I, München 1971.
Google Scholar

Kolańczyk K., O pochodzeniu i stanowisku społecznym prawników rzymskich, «CPH» 7.1/1955, s. 227-284.
Google Scholar

Krüger P., Ueber die Vervendung von Papyrus und Pergament für die juristische Literatur der Röme, «ZSS» 8/1887, s. 76-85.
Google Scholar

Kubitschek W., ‘Tribus’ (‘Quirina’), «RE» 6 A, 2/1937, col. 2504.
Google Scholar

Kunkel W., Herkunf und soziale Stellung der römischen Juristen, Weimar 1952.
Google Scholar

Kupiszewski H., Prawo rzymskie a współczesność2, Warszawa 2013.
Google Scholar

Kuryłowicz M., ‘Eminentissimo viro iuris consulto’… Rzymscy juryści w tekstach epigraficznych, «Studia Iuridica Lublinensia» 25.3/2016, s. 497-509.
Google Scholar

Kuryłowicz M., Justynian i prawie 40 jurystów, [w:] Państwo, prawo, społeczeństwo w dziejach Europy Środkowej Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Ciągwie w siedemdziesięciolecie urodzin, red. A. Lityński, M. Mikołajczyk, W. Organiściak, Katowice-Kraków 2009, s. 377-388.
Google Scholar

Kuryłowicz M., Prawo rzymskie: historia – tradycja – współczesność, Lublin 2003.
Google Scholar

Liebs D., Nichtliterarische römische Juristen der Kaiserzeit, [w:] Das Profil des Juristen in der europäischen Tradition, red. K. Luig, D. Liebs, Ebelsbach 1980, s. 123-198.
Google Scholar

Liebs D., Rechtskunde im römischen Kaiserreich Rom und die Provinzen, [w:] ‘Iurisprudentia universalis’: Fst Teo Mayer-Maly zum 70 Geburtstag, red. M.J. Schermaier, J.M. Reiner, L.C. Winkel, Köln 2002, s. 383-407.
Google Scholar

Liebs D., Römische Jurisprudenz in Africa, Berlin 1993 (wyd. 2, 2004).
Google Scholar

Liebs D., Römische Provinzialjurisprudenz, «ANRW» 15.2/1976, s. 288-362.
Google Scholar

Liebs D., Römisches Recht, Ein Studienbuch, Göttingen 1975.
Google Scholar

Litewski W., Jurysprudencja rzymska, Kraków 2000.
Google Scholar

Litewski W., Podstawowe wartości prawa rzymskiego, Kraków 2001.
Google Scholar

Litewski W., Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego, Kraków 1998.
Google Scholar

Münzer F., Pactumeius Clemens, «RE» 18.2/1942, col. 2152.
Google Scholar

Rich J., The ‘ fetiales’ and Roman international relations, [w:] Priests and State in the Roman World, red. J.H. Richardson, F. Santangelo, Stuttgart 2011, s. 185-240.
Google Scholar

Rozwadowski W., Nauczanie prawa w państwie rzymskim, «CPH» 55.1/2003, s. 9-28.
Google Scholar

Schulz F., Classical Roman Law, Oxford 1961.
Google Scholar

Schulz F., Geschichte der römischen Rechtswissenschaf, Weimar 1961.
Google Scholar

Sitek B., ‘Lex Coloniae Genetivae Juliae seu Ursonensis’ i ‘Lex Irnitana’ Ustawy municypalne antycznego Rzymu, Poznań 2008.
Google Scholar

Sitek B., Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa Studium prawno-porównawcze, «Zeszyty Naukowe KUL» 60.3/2020, s. 221-232.
Google Scholar

Stein P., Pactumeius 5 (Magnus), «RE» 18.2/1942, col. 2156.
Google Scholar

Stein P., Pactumeius 7 (Pactumeia Magna), «RE» 18.2/1942, col. 2156.
Google Scholar

Wolski J., Historia powszechna Starożytność, Warszawa 2002.
Google Scholar

Zabłocki J., Tarwacka A., Publiczne prawo rzymskie, Warszawa 2011.
Google Scholar