‘NON OMNIS MORIAR’. WYSTAWY PLASTYNATÓW LUDZKICH ZWŁOK – KLINCZ ANATOMII, EDUKACJI ZE SZTUKĄ ORAZ ESTETYKĄ W ŚWIETLE ZNAMION WYSTĘPKU STYPIZOWANEGO W ART. 262 § 1 K.K.

Arkadiusz Paweł Szajna

doi:10.21697/zp.2022.22.3.07

Opublikowane: 2022-10-19

Tom 22 Nr 3 (2022)

‘NON OMNIS MORIAR’. WYSTAWY PLASTYNATÓW LUDZKICH ZWŁOK – KLINCZ ANATOMII, EDUKACJI ZE SZTUKĄ ORAZ ESTETYKĄ W ŚWIETLE ZNAMION WYSTĘPKU STYPIZOWANEGO W ART. 262 § 1 K.K.

Arkadiusz Paweł Szajna

Zeszyty Prawnicze

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.3.07

Abstrakt

Plastynacja to proces preparacji ludzkich zwłok (składa się z kilku etapów), polegający na pozbyciu się z tkanek organizmu wody, tłuszczów i wprowadzeniu odpowiednich polimerów powodujących zahamowanie rozkładu ludzkiego ciała post mortem. Niniejsza praca stanowi kolejny głos w dyspucie naukowej poświęconej przedmiotowemu zagadnieniu. Podejmowany do opracowania temat wydaje się być nadal aktualny, ponieważ przy okazji organizacji kolejnych wydarzeń np. z cyklu Body Worlds w przestrzeni publicznej można spotkać się z opiniami jakobytego typu działalność (preparowanie, publiczne prezentowanie) doprowadzała do znieważenia zwłok ludzkich.Dzięki przybliżeniu procesu plastynacji, specyfiki tego typu wystaw,przeprowadzeniu szczegółowej analizy znamion przestępstwa stypizowanego w art. 262 § 1 k.k., autor stanął na stanowisku, że:

przeprowadzenie plastynacji na ludzkich zwłokach nie może być uznane za przestępstwo znieważenia zwłok w myśl wyżej wskazanego przepisu, w przypadku gdy nie zostało udowodnione, że w ten sposób chciano wyrazić pogardę w stosunku do ludzkich ciał post mortem,
publiczne wystawy plastynatów ludzkich zwłok nie mogą być uznane (z góry) za ich znieważenie, chyba że takiej prezentacji towarzyszyła chęć zademonstrowania pogardy.

Ergo wykonywanie, prezentowanie plastynatów ludzkich zwłok w celach naukowych, edukacyjnych nie wyczerpuje znamion właściwych dla strony podmiotowej oraz przedmiotowej występku z art. 262 § 1 k.k., w sytuacji gdy powyżej przytoczone działania były wolne od pogardy skierowanej w stronę zwłok ludzkich.

Słowa kluczowe:

znieważenie; zwłoki; plastynacja; odpowiedzialność karna.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Szajna, A. P. (2022). ‘NON OMNIS MORIAR’. WYSTAWY PLASTYNATÓW LUDZKICH ZWŁOK – KLINCZ ANATOMII, EDUKACJI ZE SZTUKĄ ORAZ ESTETYKĄ W ŚWIETLE ZNAMION WYSTĘPKU STYPIZOWANEGO W ART. 262 § 1 K.K. Zeszyty Prawnicze, 22(3), 173–202. https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.3.07

Cited by / Share

Bibliografia

Bass B., Jefferson J., Trupia farma. Nowe śledztwa, Kraków 2018.
Google Scholar

Berry-Dee Ch., Rozmowy z seryjnymi mordercami. Stalkerzy, Warszawa 2021.
Google Scholar

Black S., Co mówią zwłoki, Łódź 2019.
Google Scholar

Bojarski M., Komentarz do art. 262 k.k., [w:] Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym. System prawa karnego, VIII, red. L. Gardocki, Warszawa 2018, «Legalis», s. 856-858.
Google Scholar

Ciepły F., Przestępstwo znieważenia zwłok, w tym w aspekcie medycznym, [w:] Ciało ludzkie w badaniach naukowych i praktyce medycznej. Ujęcie transdyscyplinarne, red. J. Pawlikowski, Warszawa 2020, s. 276-292.
Google Scholar

Cieślak W., Marek A., Oczkowski T., Raglewski J., Przepadek i środki kompensacyjne, [w:] System prawa karnego. Kary i inne środki reakcji prawnokarnej, VI, red. M. Melezini, Warszawa 2016, s. 787-972.
Google Scholar

Czakon D., Body Worlds Guntera von Hagensa, «Estetyka i Krytyka» 1.24/2012, s. 223-230.
Google Scholar

Gołaszewska M., Estetyka współczesności, Kraków 2001.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Plastynacja – sztuka, piękno, prowokacja, patologia?, «Studia Prawnoustrojowe» 43/2019, s. 109-119. DOI: https://doi.org/10.31648/sp.4603
Google Scholar

Hanc J., Sitarz O., Przestępstwo znieważenia zwłok (aspekty dogmatyczne i praktyczne), «Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych» 2/2017, s. 53-78.
Google Scholar

Herzog A., Komentarz do art. 262 k.k., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Warszawa 2021, «Legalis».
Google Scholar

Komsta A., Problem dark tourism i jego możliwości w Polsce, «Turystyka Kulturowa» 2/2013, s. 46-65.
Google Scholar

Kupczewska-Dobecka M., Formaldehyd. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego, «Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy» 57.3/2008, s. 51-125.
Google Scholar

Mazurkiewcz J., Szymaniec P., „Nie wszystek umrę, wiele ze mnie tu zostanie…”. Aspekty prawne szczątków ludzkich jako dóbr kultury i integralności zwłok w tradycji kulturowej, «Studia Prawnoustrojowe» 45/2019, s. 179-197. DOI: https://doi.org/10.31648/sp.5202
Google Scholar

Michalska-Dudek I., Przeorek-Smyka R., „Turystyka smoleńska” przykładem produktu tanatoturystycznego biur podróży, «Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług» 84/2012, s. 471-483.
Google Scholar

Michalska-Warias A., Komentarz do art. 262 k.k., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. Art. 222-316, II, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017, «Legalis».
Google Scholar

Mozgawa-Saj M., Przestępstwa znieważenia oraz ograbienia zwłok, grobu i miejsca spoczynku zmarłego (art. 262 § 1 i 2 k.k.), «Prokuratura i Prawo» 1/2018, s. 16-41.
Google Scholar

Stefański R.A., Przestępstwo znieważenia zwłok, prochów ludzkich lub grobu (art. 262 k.k.), «Prokuratura i Prawo» 10/2004, s. 19-28.
Google Scholar

Tanaś S., Tanatoturystyka. Od przestrzeni śmierci do przestrzeni turystycznej, Łódź 2013. DOI: https://doi.org/10.18778/7525-924-7
Google Scholar

Tarapata Sz., Przedmiot czynności wykonawczej a przedmiot służący do popełnienia przestępstwa, «Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych» 3/2012, s. 131-148.
Google Scholar

Wiak K., Komentarz do art. 262 k.k., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2021, «Legalis».
Google Scholar

Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2010.
Google Scholar